Van bagger tot bouwmateriaal
Zuid-Hollandse Nieuwe
Nieuwe ondernemers en veelbelovende startups in de spotlights.
In Zuid-Holland werken we toe naar een volledig circulaire samenleving. Met andere woorden: een samenleving zonder afval, waarin we bestaande grondstoffen en materialen hergebruiken voor nieuwe producten. De start-up Blauwe Bagger, onderdeel van het Circulaire Bagger Consortium, weet hier alles van. Oprichter Abbe Hekkert vertelt er meer over.
Zwembaden vol baggerspecie
“Baggerspecie, of simpelweg bagger, ontstaat door een natuurlijk afbraakproces van materiaal dat terechtkomt op de waterbodem (sedimentatie). Dit materiaal wordt verwijderd om vaarwegen bevaarbaar te houden, onze waterstand te reguleren en overstromingen te voorkomen. Het is goed te gebruiken als grondstof voor bouwmaterialen, áls het op de juiste manier wordt voorbewerkt. We hebben in Nederland een baggeroverschot van 100 miljoen kuub per jaar. Dat zijn 40.000 wedstrijdzwembaden vol baggerspecie! Het is onze ambitie om een circulaire baggerketen te realiseren. Maar om dit voor elkaar te krijgen, is er een verandering nodig in de gehele keten.”
Het Circulaire Bagger Consortium (CBC)
“Het CBC is een meerjarige samenwerking tussen baggeraars, aannemers, waterschappen en overheden. Het kernteam van het CBC bestaat uit 3 partijen: Blauwe Bagger, Waterweg, en Noorderwind. Wij krijgen steun van onze partners: de provincie Zuid-Holland, Waterschap Hollandse Delta, Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard, Hoogheemraadschap van Rijnland, en de gemeente Rotterdam. Gezamenlijk werken we op grote schaal aan 8 uitdagingen rondom een circulaire keten voor bagger. Blauwe Bagger focust zich op de voorbewerking van baggerspecie, waaronder een scheidingsproces. Waterweg maakt bestrating van deze grondstoffen, en Noorderwind begeleidt start-ups bij het opschalen van projecten. Daarnaast werken nog veel andere partijen – van Spaak tot TBI - mee aan het realiseren van de circulaire baggerketen.”
Zand voor het oprapen
“Naast het verwerken van bagger tot grondstoffen voor bouwmaterialen - zoals de waterpasserende tegel van Waterweg - zijn er ook andere, primaire grondstoffen te winnen uit bagger. Tot op de dag van vandaag haalt men nog altijd zand uit de Noordzee. Dit proces verwoest hele ecosystemen. In plaats daarvan kunnen we zand ook gewoon winnen uit de jaarlijkse instroom van baggerspecie. Alleen al in Zuid-Holland komt er jaarlijks 10 miljoen kuub vrij. Dat is in potentie heel veel zand voor de beton- en glasindustrie.”
Kansen en uitdagingen
“Als we een volledig circulaire samenleving willen, moeten we anders omgaan met onze afvalstromen. Het CBC werkt aan circulaire processen die in de gehele sector kunnen worden ingezet, zodat de afvalstromen uit bagger worden omgezet in bruikbare producten.
De samenwerkende partijen stelden 8 punten op die grootschalige productie van circulaire materialen – en het gebruik ervan – in de weg staan. Zo ontbreekt er een overkoepelende visie over de circulaire baggerketen. Wat houdt circulariteit met betrekking tot bagger eigenlijk in? Hoe kunnen we elke soort bagger bewerken? Wat is de rol van de overheid hierin? En wie heeft welke verantwoordelijkheden? Daarnaast zijn er vraagstukken over certificering, normering en regelgeving. Maar denk ook aan de logistieke uitdaging: er zijn heel veel vrachtwagens nodig om 100 miljoen kuub te vervoeren.”
“In 2030 willen we alle baggerspecie in de regio Zuid-Holland minimaal 50% circulair toepassen.”
Samen richting de toekomst
“Er is nog geen standaardoplossing voor al onze uitdagingen. We zullen deze gezamenlijk, stuk voor stuk moeten aangaan. Hiervoor is beleid nodig vanuit overheden, vraag en aanbod vanuit de markt, en daadkracht vanuit ondernemers.
In 2030 willen we alle baggerspecie in de regio Zuid-Holland, van vrij-toepasbaar tot niet-toepasbaar, minimaal 50% circulair toepassen. Dat betekent dat we bagger hoogwaardig, CO₂-neutraal, en zo lokaal mogelijk gebruiken. Dit doen we door proactief samen te werken in de keten. De komende tijd richt het CBC zich op het ontwerpen en opzetten van een circulair baggerdepot: een plek voor het voorbewerken van de bagger, om er producten van te kunnen maken. Zo realiseren we samen de circulaire baggerketen.”